pH یا power Hydrogen میزان غلظت یون هیدروژن در محلول را نشان میدهد. آب همواره به مقدار کم و بصورت برگشتپذیر یونش می یابد:
H2O (l) + H2O (l) H3O+ (aq) + OH- (aq)
Kw = [H+][OH-] = 10-14 (mol/lit)2
با توجه به این معادله غلظت یون H+ با غلظت یون OH- رابطه عکس دارد و با افزایش غلظت یکی، غلظت دیگری کاهش می یابد.
pH = -log[H3O+] [H3O+] = 10-pH
pOH = -log[OH-] [OH-] = 10-pOH
لذا با توجه به معادله ثابت سرعت یونش آب داریم: pH + pOH = 14
pH آب با افزایش دما، افزایش می یابد چرا که Kw به دما وابسته است.
pH آب خالص در دمای 25 درجه سانتی گراد، 7 است؛ اگر pH آب کمتر از 7 باشد آن را اسیدی در نظر میگیریم و اگر بیشتر از 7 باشد آن را بازی در نظر میگیریم.
جهت اندازهگیری pH محلول عموما از الکترود شیشه یا الکترود غشاء شیشهای (Glass Electrode) استفاده میشود. این نوع از الکترود از انواع الکترود شناساگر غشایی است. در ساختار این الکترودها، جهت جداسازی محلول درون الکترود و محلول نمونه از غشاء جداکننده استفاده می شود و از اختلاف پتانسیل ایجاد شده در دو طرف غشاء جهت شناسایی بهره میگیرند.
شکل5- الکترود های مرجع و pH بصورت ترکیبی
روش اندازه گیری به این صورت است که ابتدا سر الکترود را یکبار با آب مقطر و بعد با محلول نمونه میشوییم. بعد یک بشر تمیز را با محلول نمونه کر داده و آن را از محلول نمونه پر میکنیم. سر الکترود را داخل محلول نمونه میگذاریم و دکمه Read الکترود را می زنیم. pH گزارش شده توسط دستگاه را در دفتر مربوطه و سیستم کامپیوتری وارد میکنیم.