دستگاه اندازه گیری ویسکوزیته، دستگاه ویسکومتر یا همان ویسکوزیمتر جهت اندازه گیری ویسکوزیته یا همان روانروی مواد نفتی از طریق تیوپ های ویسکومتر Uشکل استفاده می شود و جهت اندازه گیری ویسکوزیته همه مواد نفتی از جمله روغن و گازوییل و مازوت بکار می رود . دستگاه ویسکومتر مواد نفتی مطابق با استاندارد ASTM D445 می باشد.
گرانروی یکی از مشخصات اصلی روغن می‌باشد. تغییر ویسکوزیته برای یک ماشین بسیار خطرناک است و خسارت‌های سنگینی وارد می‌کند. با توجه به اینکه گرانروی شدیداً با دما تغییر می‌کند، لذا ابزاری که برای اندازه‌گیری گرانروی استفاده می‌شوند باید این پارامتر را در محاسبات گرانروی لحاظ کنند. برای این منظور اکثر تجهیزات اندازه‌گیری گرانروی، باید دمای روغن تحت آزمایش را ثابت نگه دارند. معمولاً برای اندازه‌گیری ویسکوزیته دمای 40 درجه و 100 درجه استفاده می‌شود. این دستگاه دارای یک حمام روغن است که دمای این روغن در یکی از دماهای فوق ثابت می‌شود (با دقت 0.01 درجه). برای اندازه گیری روغن تحت آزمایش را در داخل لوله‌های موئینه‌ای که داخل حمام روغن قرار دارند می‌ریزند و زمان حرکت روغن را در فاصله معینی اندازه می‌گیرند و با استفاده از معادلات و یا جداول راهنما گرانروی روغن محاسبه می‌شود. برای اندازه‌گیری دقیق گرانروی لازم است که ابتدا روغن فیلتر شود تا ذرات موجود در داخل روغن کارکرده باعث گرفتگی لوله‌های موئینه نشده و سرعت عبور روغن را تحت تاثیر قرار ندهند. همچنین لازم است پس از هر آزمایش لوله موئینه به صورت کامل شسته شود تا روغن باقیمانده روی اندازه‌گیری تاثیر نگذارد.
دستگاه ویسکومتر در دو مدل تمام اتوماتیک و نیمه اتوماتیک دیجیتال بر اساس روش های آنالیز ویسکومتری U شکل (استوالد)، ویسکومتری سقوطی، ویسکومتری لرزشی، ویسکومتری چرخشی (دورانی)، ویسکومتری بروکفیلد، ویسکومتری استابینگر، ویسکومتری کربس موجود است.
ویسکومترهای U شکل:
این مدل ها که از لوله های مویین شیشه ای ساخته شده اند ، به مدل های شیشه ای مویرگی نیز معروف هستند که انواع مختلفی دارند. دو علامت در بالا و پایین محفظه فوقانی یک حجم مشخص نشان می دهد که زمان مورد نیاز برای انتقال مایعات بین دو علامت متناسب با ویسکوزیته سینماتیک است.
به دلیل تأثیر دما بر ویسکوزیته مایع ، این دستگاه ها اغلب در دمای ثابت در حمام آب قرار می گیرند. این مدل ها اغلب به عنوان دستگاه های جریان مستقیم یا جریان معکوس دسته بندی می شوند. دستگاه های جریان معکوس دارای مخزنی با بالاترین شاخص ها هستند ، اما در دستگاه های جریان مستقیم این مخزن زیر شاخص ها است. انواع ویسکومتر نیز وجود دارد که ترکیبی از دو مدل طراحی شده برای اندازه گیری ویسکوزیته مواد مات یا آلاینده ها است.
نحوه انجام کار با دستگاه تست ویسکوزیته را در لینک زیر میتوانید مشاهده کنید: